CẤU TẠO BÚT VẼ MỸ THUẬT AIRBRUSH

1. BÚT VẼ MỸ THUẬT AIRBRUSH

a. Cấu tạo:

Cây súng phun (bút vẽ mỹ thuật) được sản xuất bởi quy trình cơ khí có độ chính xác cao, vì vậy giá thành một cây súng tiêu chuẩn có thể lên đến vài ba triệuđồng. Súng có cấu tạo bởi 35 chi tiết (tùy hãng sản xuất, số lượng chi tiết và hình dáng có thể hơi khác nhau) nhưng nguyên tắc hoạt động thì vẫn dựa trên cùng một nguyên lý.

b. Cấu tạo chi tiết:

Hình 1. Cấu tạo súng phun sơn mỹ thuật (bút vẽ mỹ thuật)

c. Vận hành:

Súng được nối với nguồn cấp hơi bởi một ống dẫn loại mềm, dây có thể dài ngắn tùy theo yêu cầu làm việc (tối thiểu 3m). Áp lực đầu ra điềuchỉnh vừa phải, đừng để mức lớn quá hơi ra mạnh màu vẽ sẽ bay ra xung quanh mà ít bám được vào bề mặt định vẽ, (khi sờ tay xung quanh thấy có nhiều hạt bột bám vô).Nếu áp suất nhỏ quá màu không tống ra được hết sẽ đọng lại đầu kim phun (bút vẽ mỹ thuật), khi thành giọt sẽ văng lên bề mặt vẽ. Phải thử điều chỉnh và thực hành nhiều lần bạn sẽ tự rút ra kinh nghiệm.

Trước tiên bạn phải pha sơn ra bình chứa với dung môi đừng đặc quá mà cũng đừng loãng quá. Nhận biết: Nếu sơn đặc , khi phun hạt ra lớn không đều, xịt thử lắng tai nghe, đầu súng có tiếng rít . Loãng quá khi phun sơn không “lip” được nền, nên bạn cố sơn cho “kín” kết quả là lớp sơn bị dày lên và chảy thành giọt lụy.

Khi thao tác bạn luôn cầm súng như tư thế khi cầm cây viết vậy, cổ tay không nên gồng cứng làm nét vẽ kém mềm mại và linh hoạt. Khi cần nhấn hay điểm những chi tiết, để đảm bảo độ chính xác, bạn có thể dùng tay còn lại đỡ dưới cổ tay cầm súng, nín thở hoặc thở đều và nhẹ nhàng nhấn cò.

Để hoàn chỉnh kỹ năng bạn nên tập vẽ trước trên giấy hay mảnh bìa cứng những đường thẳng (vuốt nét) sao cho điểm khởi đầu và điểm kết thúc không bị chấm lem . Vẽ những đường tròn khép kín sao cho điểm giáp mối trùng nhau, hình vẽphải tròn, lúc đầu vẽ hình lớn, sau vẽ thu nhỏ lại, nét càng mảnh càng tốt, luyện những đường zik zắk, đường kỷ hà cho nhuần nhuyễn.

Sau đó tập phun mảng màu cho đều, rồichuyển qua tập đánh tram từ đậm qua lợt. Khi sơn mảng lên rê súng đều cho màu phủ đều, đừng cố ép cho màu đậm luôn. Muốn nét nhỏ bạn đưa mũi súng vào gần bề mặt vẽ nhấn cò dứt khoát và rê súng nhanh. Bạn có thể tháo phần chụp bảo vệ đầu kim (phần

Hình 2. Chi tiết các bộ phận bút vẽ mỹ thuật (súng phun sơn mỹ thuật)

trên cùng) ra . Lưu ý đầu kim dù được chế tác bằng hợp kim tốt, nhưng rất dễ cong, bạn mà sơ sẩy va quệt là có thể làm cong kim, vệt màu phun ra sẽ lệch qua một bên hay xòe lung tung, Lúc đó bạn phải tháo phần bảo vệ đầu ra rồi dùng kềm nhỏ vuốt cho kim thẳng ra, nếu bạn làm không khéo sau một vài lần súng của bạn sẽ trở thành “phế nhân” . Muốn nét lớn thì đưa khoảng cách tiếp xúc xa ra và di chuyển súng vừa phải.

Trong lúc thao tác thỉnh thoảng bạn phải chùi đầu kim cho sạch vì bụi sơn thường bám vào vị trí này. Trong airbrush art, làm chủ cây súng có ý nghĩa tối quan trọng, bạn phải nắm được các chức năng điều chỉnh cơ học: điều chỉnh hơi vào nhiều ít, nhấn cò nông sâu, pha màu đúng tỷ lệ. Đó là một việc làm khó, để tạo cảm giác nó như là bộ phận của cơ thể bạn có thể điều khiển như ý – Bách phát bách trúng đòi hỏi phải luyện tập kiên nhẫn và liên tục, thời gian có thể vài tháng đến cả năm có khi hơn. Tới khi nào cầm cây súng lên xịt thử phát đầu tiên bạn biết ngay là dư hơi hay yếu hơn, màu loãng hay đặc, súng bị nghẹt hay thông là bạn đã tiến gần đến thành công rồi đấy.

d. Bảo quản súng phun (bút vẽ mỹ thuật):

Việc sử dụng và bảo quản cây súng phun của bạn cũng ví như người lính sử dụng và bảo quản cây súng của mình thời chiến vậy. Khi vẽ đừng để cây súng nằm ngang hoặc chếch lên trên- Khi không vẽ thì phải vặn đầu chụp bảo vệ đầu kim lại. Nếu trong chén chứa màu còn sơn phải để súng nằm trên giá chúc đầu xuống một góc 35- 40 độ Vì trong súng có một số zoăng bằng cao su kín khí, nếu bạn để súng nằm ngang trong chén mà còn sơn nó sẽ chảy ngược về sau, thấm vào các zoăng cao su, trong sơn có pha dung môi mạnh, các chất này khi thấm vào cao su gây giãn nở và làm chai cao su, chỉ vài lần như vậysúng của bạn sẽ bị xì hơi, trào ngược khí và mất kiểm soát, một số bạn tự học thường điện thoại cho chúng tôi thắc mắc tại sao súng mau hư, rất nhiều bạn nằm trong sự cố này.

Sau giờ làm việc hay phải dừng đột xuất, bạn nhất thiết phải rửa súng: Dùng một bình nhỏ (gọi là vịt dầu) chế xăng Nhật, hoặc dung môi vào bình. Xịt chất rửa vào chén đựng sơn rồi dùng một cây cọ nhỏ có lông hơi cứng ( loại cọ số 3-4 dùng vẽ sơn dầu ) chà rửa chén cho kỹ, đổ đi, cho dung môi vào tiếp, nhấn cò cho xả bớt sau đó dùng một tay bịt nhẹ đầu súng rồi nhấn nhẹ cò, bóng khí sẽ sôi lên, đổ đi rồi làm lại, vài lần khi nào thấy trong thì không bịt súng nữa, mà nhấn cò cho dung môi thổi vào bình chứa chất thải cho tới khi chén khô hẳn. Lau sạch súng bằng giẻ sạch (giẻ lau là loại thấm tốt, không có chất Lynon, vải không được tưa lông, nếu không, sợi lông sẽ bám vào nòng súng gây nghẹt)- Sau vài ngày làm việc, bạn phải tháo súng ra lau chùi kỹ các bộ phận. Hoặc đang thao tác mà màu ra không đều, bạn cũng phải dừng lại kiểm tra và lau chùi cẩn thận. Vì có cấu tạo rất nhỏ nên chỉ cần mộtchút cặn hoặc bụi có lẫn trong sơn cũng có thể xảy ra sự cố- Không nên để súng rơi xuống nền cứng.

2. MÁY NÉN KHÍ (MÁY BƠM HƠI)

a. Cấu tạo:

Có 2 dạng máy nén khí - Dạng chạy moteur điện , đẩy khí vào bình chứa.

b. Ưu điểm:

Gọn nhẹ, làm việc êm- Dạng chạy động cơ xăng hoặc dầu, không cần điện lưới vẫn hoạt động, gây ồn và cồng kềnh. Thông thường bình chứa khí nén ở phần dưới có lỗ xả, sau khi hoạt động một thời gian, hơi nước ngưng tụ trong bình một lượng đáng kể,vì vậy định kỳ bạn nên mở ốc xả cho nước ra hết, như vậy hơi nước sẽ ít trộn vào màu vẽ và máy của bạn cũng bền hơn. Máy bơm hơi nên gắn rờ-le tự ngắt khi áp suất đạt ngưỡng ấn định để đảm bảo an toàn.- ở đầu ra nên lắp van điều áp và bộ lọc khí - Gắn thêm bộ chia hơi để cùng lúc sử dụng được nhiều súng- Máy bơm nên để xa khu vực ngồi vẽ .

3. MÀU VẼ:

Ở đây chúng tôi sẽ đề cập chủ yếu đến sơn dầu, khi bạn mua sơn về trong lon hoặc thùng sơn, khi cạy nắp sơn cố gắng đừng làm nó tét rộng, chúng ta chủ yếu sử dụng sơn công nghiệp và dung môi có độ bốc hơi cao nên rất nhanh khô. Để sơn có thể sử dụng được lâu, khi lấy sơn ra sử dụng phần còn lại trong lon, bạn đậy nắp lon thật kín và cân sau đó đễlon sơn úp ngược xuống (như vậy không khí không lọt vô trong được,thời hạn bảo quản sẽ được rất lâu, với điều kiện nắp sơn phải tương đối còn khít) đơn giản hơn là khi đậy nắp sơn lại bạn nên dùng băng keogiấy quấn quanh nắp lon vài vòng cũng được. Sơn phải để nơi thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời chiếu vào hoặc nơi có nhiệt độ cao, tránh gần lửa.